Birçok farklı ülkenin kendi stilini kattığı tüm dünyanın gözdesi makarnadan söz ediyoruz. İnsanlığın ortak lezzetlerinden olan makarnanın kökenlerini bin yıl boyunca takip edersek uygarlık tarihinin izlerini sürülebiliriz desek pek de abartılı olmaz. Çünkü makarnanın tarihi Asya, Orta Doğu, Avrupa, Amerika ve Afrika'nın bazı bölgelerinden gelen kültürleri ve kıtaları kapsar ve en az 3.500 yıl öncesine uzanır. Yine de ele geçirdiği sayısız formlara ve ortaya çıktığı sayısız bölgelere rağmen, bugün neredeyse tüm dünya onu İtalya ile özdeşleştirir. Günümüz mutfaklarında sıkça kullandığımız hazır makarnaların aksine İtalya mutfağında geleneksel olarak makarna el yapımı olarak hazırlanır.
O halde “Mamma mia” diyoruz! Çünkü makarna sevenler onu taze taze yemeli. Elinin altında biraz un ve birkaç yumurta olduğu sürece leziz bir makarna hamuru hazırlamak sanıldığından daha kolay! Eğer yanına ekleyebileceğin peynir, sebze ya da et ürünleri de varsa birkaç saat içinde nefis bir taze makarna tabağının keyfini sürebilirsin. Unutma ki el yapımı makarna ile gastronomik bir yolculuğa çıkmak için İtalyan olman gerekmiyor.
Makarna Hamur Çeşitleri
Hiç irmikle yapılmış bir makarna denedin mi? Peki ya kara buğdaylı? Tam 18 tane yumurta sarısı kullanılarak yapılan bir makarna hamuru olduğunu biliyor muydun? Makarna hamuru hazırlarken özellikleri hakkında düşünmeli ve sonunda nasıl bir lezzet elde etmek istediğine karar vermelisin. Çünkü o kadar farklı makarna türü ve pişirme tekniği var ki günün sonunda nasıl bir yemek çıkacağı tamamen ilk başta hamurunu hangi malzemelerle hazırladığına bağlı. Unutma; hamurun çeşidi, kesim, şekil ve kalınlıktaki farklılıklar bambaşka türde makarnalar yaratır. İşte tam da bu yüzden makarnanı içeriğine, şekline ve yapısına uygun olarak pişirmelisin.
1. Buğday Unu İle Hazırlanan Hamurlar
En temel makarna hamurlarından biri, günlük olarak her evde bulunan ve pasta, börek, kek için de kullanılan çok amaçlı buğday unuyla hazırlanan makarna hamurudur. Makarna yapımı bir doku ve lezzet meselesidir. Ne tür bir yemek planlandığına bağlı olarak buğday unuyla hazırlanan makarna hamuru bazen bir gereklilik olabilir. Makarna yapmak için çok amaçlı unun kullanılması, hamurunun daha ipeksi olmasını sağlar. Son dakikacıların kurtarıcısı olan bu hamur, kolay yoğrulur ve pişirilmesi çok daha çabuktur.
2. İrmik Unu İle Hazırlanan Hamurlar
İrmik unu ya da diğer ismiyle durum buğdayı unu, İtalyan mutfağının ve makarna imalatının çok önemli bir parçasıdır. Sarı renge sahip, çok daha yoğun ve çok daha zengin bir lezzettedir. Protein kalitesi yüksek olan bu un ile hazırlanan hamur sayesinde klasik makarna hamuru elde edilir.
3. Yumurta İle Hazırlanan Hamurlar
Yumurta makarnasının güçlü bir sarı görünümü vardır ve hepsi olmasa da makarna tariflerinin geneli yumurta içerir. Yumurta ile bir makarna hamuru hazırlarken geleneksel olarak sadece yumurta sarısı kullanılır. Aslında, İtalya'nın Le Marche bölgesinde sadece yumurta sarısı kullanılarak yapılan hamur bu bölgenin bir geleneğidir. Le Marche, yumurtalı makarnayı o kadar çok sever ki geleneksel Le Marche makarnasının tarifinde tam 18 tane yumurta sarısı kullanılır.
4. Pirinç Unuyla Hazırlanan Hamurlar
Doğal olarak glutensiz olan pirinç makarnaları, genellikle Asya kültürlerinde ve mutfaklarında bulunur. En sık tercih edileni, pirinç unuyla hazırlanmış noodle ile yapılan geleneksel bir yemek olan Pad Thai'dir. Bunun yanında Çin ve Japon yemekleri hazırlarken de pirinç makarnaları tercih edilir. Günümüzde glutensiz beslenme artık son derece popüler bir hale geldi. Yemek trendlerindeki bu artan ilgiyle birlikte noodle dışında farklı makarna çeşitlerini hazırlarken de artık pirinç unu tercih edilebiliyor. Hatta glütensiz beslenme çılgınlığı arttıkça talepler pirinç ununun ötesine geçiyor. Kamut buğdayı unu, karabuğday unu, kinoa unu, amarant unu gibi alışılmışın dışında tahıl ve tohumların öğütülmesiyle elde edilen unlar kullanılıyor.
Makarna Hamuru Nasıl Hazırlanır?
El yapımı makarna hazırlıkları acemilerin gözünü korkutabilir. Telaş yok! Tazecik yiyeceğin makarnayı yapmak yaklaşık olarak 30 dakikalık bir iş. Makarna hamuru için ise temel olarak un, su ve tuzdan başka bir şeye ihtiyaç yok.
- Hamur için 400 gram irmik unu ya da makarna unu gerekiyor. Pişirme stiline göre bu iki unu yarı yarıya karıştırarak da kullanabilirsin. 220 ml yani yaklaşık olarak bir su bardağı su ve 1 yemek kaşığı kadar tuzu hazırla ve muhteşem bir makarna yapmak için kolları sıva.
- Yumurta eklemeden hazırlanan makarna hamurları özellikle erişte ya da spaghetti gibi çeşitler için ideal bir kıvama sahiptir. Ama ravioli ya da tortellini gibi içi doldurularak hazırlanan makarna yemekleri için tercih edilmez. Çünkü yumurtalı makarna hamuru gibi yapışkan bir yapısı yoktur ve pişerken dağılabilir.
- Yumurtalı makarna hamuru hazırlarken de benzer şekilde hazırlık yapılır. İçeriğindeki malzemeler yumurtasız hamurla hemen hemen aynıdır. Tek farkı su yerine 4 yumurta eklenerek hazırlanması ve ihtiyaç halinde kullanılmak üzere bir parça sıvı yağ bulundurulmasıdır.
Makarna Hamuru Nasıl Yoğrulur?
- El yapımı makarna için malzemeleri hazırladıktan sonra sıra yoğurma işlemine gelir. Bunun için unu ister geniş bir kap içerisine istersen de çalışacağın tezgaha dök ve küçük bir tepe oluştur. Tepenin orta kısmında parmaklarınla bir çukur aç. Su ve tuzu ekledikten sonra yumuşak bir hamur olana kadar yoğurmaya devam et. Hamur pürüzsüz, kadife dokuda ve esnek bir hal alıncaya kadar bir süre gücünü çalıştırmaya devam et.
- Hamurun istenilen kıvama geldiğini anlamanın yolu ise çok kolay. İyice yoğurduğun hamuru bir top şekline getir ve bıçakla ortasından ikiye ayır. Hamurun iç kısmını incelediğinde bütün malzemeler birbiriyle tam olarak birleşmişse ve hiç un kırıntısı görünmüyorsa bu iş tamam demektir. Bu kıvamı yakalamak için yaklaşık olarak 15 dakikalık düzenli bir yoğurma işlemi gerçekleşmesi gerektiğini unutma!
- Eğer yoğurduğun hamur beklediğinden daha sert olduysa ve hamurun kuru olduğunu düşünüyorsan biraz su ekleyerek kıvamını yumuşatabilirsin. Yoğurmasını tamamladığın hamuru streç film yardımıyla sar ve oda sıcaklığında dinlenmeye bırak. Un tanecikleri bekleme sırasında suyu iyice emerek şişer. Böylece 1 saat sonra esnek ve kıvamında bir makarna hamuru haline gelir.
- Yumurta eklenen hamur, yumurtasıza göre biraz daha fazla sertleşebilir. Böyle bir durumda hamurun kıvamını yumuşatmak için azar azar sıvı yağ ekleyip yoğurmalısın. Yumurtalı makarna hamurunu özellikle tazeyken kullanmak gerekir. Çünkü bu hamurun tadının en yoğun olduğu zaman en taze olduğu zamandır.
Hamur Nasıl Açılır?
- Unu, suyu, tuzu istersen yumurtayı birleştirip gönüllere taht kuracak bir taze makarna için ideal hamuru oluşturduktan sonra sıra geliyor kasları çalıştırmaya. Makarna hamuru diğer pasta börek işlerinde hazırlanan hamurlara pek benzemez. Durum buğdayından gelen irmik unu, güçlü ve gluteni yüksek bir yapıya sahip olduğu için makarna hamuru oldukça güçlü bir yapıya sahiptir.
- Eğer merdaneyle aran iyiyse ya da günün tüm stresini atmak istiyorsan elde açmayı deneyebilirsin. Ama makarna hamuru sert bir yapıya sahiptir ve genellikle kol gücünü sonuna kadar kullanman gerekebilir. Bir de hamurun her tarafının eşit kalınlıkta olması pişirme sırasında çok büyük öneme sahiptir. Bu yüzden taze makarna hazırlamanın en pratik ve güvenilir yolu bir makarna açma makinesi kullanmaktır.
- Şimdi geldi açma işlemine. Öncelikle dinlendirdiğin hamuru eşit parçalara ayır ve hafif bir şekilde unla. Daha sonra merdane yardımıyla hamuru biraz açıp makineye girebilecek inceliğe getir. Hamuru dikdörtgen şeklinde açmak makinede işini kolaylaştıracaktır. Hamuru uçlarından fazla çekiştirmeden makineden geçir.
- Hamurun tümü orta inceliğe gelen kadar çekmeye devam et. Hamurun fazla büyürse ikiye keserek işlemi kolaylaştır. Yapışmayı önlemek için her makineden geçişten sonra unlamayı unutma. İstediğin kalınlığa gelince hamurunu ya makine yardımıyla ya da bıçakla kesebilirsin.
El Yapımı Makarna Pişirme Yöntemleri
- Yapımı biraz zaman alsa da işin en güzel yanı taze makarna ve erişteleri pişirmek için sadece birkaç dakika yeterli olur. Ateşe koyduğun tencereye, pişirilecek makarnalara yetecek kadar su ve tuz koy. Tuzlu su kaynamaya başladığında taze makarnalarını yavaşça tencereye bırak. Ekledikten sonra birbirlerine yapışmadıklarından emin olmak için yavaşça karıştır.
- Taze makarna ve erişteleri pişirmek için sadece birkaç dakika yeterli olacaktır. Pişirme süresi, makarnanın kalınlığına ve tercih edilen pişirme seviyesine bağlıdır ancak genel olarak el yapımı makarnalar 90 saniye ile 4 dakika arasında bir sürede pişer. Makarnayı biraz dişe gelir şekilde, "al dente" olarak hazırlamak istersen genellikle 2 dakika veya daha az süre pişirmelisin. Makarna arzu edilen pişme seviyesine ulaştığında onu kaynayan sudan çıkar ve zeytinyağı, tuz, biber, taze rendelenmiş peynir ya da en sevdiğin sos ile servis et.
Bu arada önemli bir not: Makarna pişerken suyuna yağ ilave etmek tamamen bir şehir efsanesinden ibarettir. Suda yağ kullanmak için kesinlikle hiçbir neden yok. Suya eklenen yağ sadece bir israftır. Kimya dersini hatırla! Yağın yoğunluğu sudan hafif olduğu için üstte kalır ve makarnalara etki edemez. Suyun kaynaması sırasında köpürme ve aşırı taşma problemi yaşarsan ve yağı bunun için kullanıyorsan tek yapman gereken ocağın altını biraz kısmak. Bu hem daha iyi hem de daha ekonomik bir çözüm olacaktır.
El Yapımı Makarna Tarifleri
Ravioli
Taze makarnada, kurutulmuş makarnada gördüğünüz pek çok şekli yeniden yaratmak çok daha zordur. Kuru makarna üreticileri, mağazalarda gördüğünüz şekilleri yapabilmelerini sağlayan çok pahalı ekstrüzyon makinelerine sahiptir. Bu yüzden makarnanın şeklinin mükemmel olmasına o kadar da takılma. Taze olarak hazırlanan el yapımı makarnalar çok daha büyük bir avantaja sahiptir. Damakları coşturan bir lezzet, doku ve rafine bir tat... Ayrıca el yapımı makarnanın sahip olduğu bir başka avantaj da ravioli ve tortellini gibi çeşitlerin yapılabilmesidir.
Yumurtalı makarna hamurunu kullanarak kalpleri kazanacak klasik bir ravioli hazırlayabilirsin.
Hamurun Malzemeleri:
- 1/4 bardak un
- 1 yumurta
- 1/4 bardak sıcak su
- 1/4 çay kaşığı tuz
Ravioli yapımına hamurundan başla ve hamuru kullanmadan önce 1 saat beklet.
Hamurun Hazırlanışı:
- Unu tuzla karıştır.
- Yumurta ve suyu iyice karışana kadar çırp.
- Bir kapta, un ve yumurta-su karışımını bir araya getir ve karıştırarak iyice birleştir. İyi dokulu ve sert olana kadar mantı hamurunu yoğur. Hamur çok ıslak veya çok yapışkan olmamalı. Sadece kendine yapışmalı, ellere değil. Ayrıca hamurun çok kuru olmamasına da dikkat etmelisin.
- Hamuru bir top haline getir ve streç film ile kapla. Kullanmadan önce mantı hamurunu oda sıcaklığında 1 saat beklet. Bu, glutenin çalışmasını sağlar.
Dolgunun Malzemeleri:
- 680 gram ricotta peyniri
- ½ fincan rendelenmiş mozzarella
- 1 yumurta
- ½ bardak taze maydanoz
- ½ bardak rendelenmiş parmesan peyniri
- ¼ çay kaşığı kurutulmuş kekik
Dolgunun Hazırlanışı:
Ricotta'yı bir kaseye yerleştir. Diğer tüm malzemeleri ekle ve iyice karıştır. Kapalı bir kaba koy ve kullanıma hazır olana kadar soğut.
Ravioli Doldurma İşlemi:
- Makarnayı açarken un serp. Eğer varsa bir makarna makinesi kullan. Makine yoksa hamuru büyük, ince bir daire şeklinde açman gerek. Yeterince ince olduğundan emin ol. Bir yumurtayı çırp ve tamamen açıldıktan sonra hamurun üzerine sür.
- Tatlı kaşığı kullanarak içi al ve düzenli çizgilerle hamurun üzerine diz. Hamurun yarısı dolum sıralarıyla kaplanana kadar devam et. Hamurun diğer yarısını dikkatlice kaldır ve doldurduğun kısmı örtmek için kullan. Dolgu sıraları arasındaki boşlukları parmaklarla hafifçe bastırarak doldur. Hamurun üst ve alt kısmı birbirine yapıştığında, aşağı doğru bastığın çizgiler boyunca ravioli kes. Unu bir tahtaya veya fırın tepsisine serp ve kesilmiş ravioli'leri buraya koy. İçlerindeki fazla havayı nazikçe sıkarak çıkar. Böylece makarnanın haşlanırken parçalanmasını önlemiş olursun.